Historie.

De ijsbaan van IJsvereniging Leek is prachtig en beschut gelegen op het landgoed Nienoord. Al sinds de oprichting in 1871 is de ijsvereniging onlosmakelijk verbonden met Nienoord. De eerste wedstrijden, waar gestreden werd om zilveren Leekster Takken en hoge geldbedragen, werden verreden op banen die uitgezet waren op de Nienoordsche Vlakte, de polder van Nienoord (tussen het Leekstermeer en Leek) die elke winter onderstroomde. Er werd dan met de landheer van Nienoord, Jhr. Mr. Van Panhuys, overlegd welk stukje van de polder gebruikt kon worden om een baan uit te zetten.

Na de omdijking van deze polder, begin 1900, is het niet meer mogelijk daar te schaatsen. In 1906 wordt er nog wel een wedstrijd gehouden op de Lettelberter vlakte. In 1908 overlegt het bestuur met de familie Van Panhuys of zij wel een gedeelte kunnen krijgen van de "Nienoortspolder".

(uit: Nieuwsblad van het Noorden, 27-10-1908)

Na vele omzwervingen in Nienoord wordt er in 1908-1909 een ijsbaan aangelegd. Deze ijsbaan was gelegen direct achter de huidige ijsbaan op de plek die nu Spitse Vier genoemd wordt. Als men een wandeling maakt vanaf Leek langs het Leekster Hoofddiep, ziet u op het moment dat u de huidige ijsbaan voorbij bent een dam in de sloot. Daarachter ligt een met beuken beplante wal. De dijk herinnert heden ten dage nog aan de oostelijke dijk van deze ijsbaan. 

(foto: Eén van de weinige foto's van de eerste echte ijsbaan van IJsvereniging Leek genomen op 21 december 1938, ter ere van een hardrijderij voor mannen en afkomstig uit het Woerdensch Weekblad)

(uit: Nieuwsblad van het Noorden, 26-01-1909)

Deze eigen ijsbaan blijkt een regelrecht drama te worden. Het onder water zetten van de ijsbaan is één van de problemen. Doordat het gemaal Electra bij Oldehove rond 1920 gereed is zorgt dat ervoor dat het water in het Leekster Hoofdiep bijna nooit meer hoog staat, zodat de baan vanzelf onder water stroomt. Er zal dus water op de baan gepompt moeten worden. Maar niet alleen het water was een probleem, ook de koude oostenwind. Er was weinig beschutting op de baan en de leden bleven klagen dat het er "veel te koud en tochtig" was. Het ledenaantal liep sterk terug en uiteindelijk komt het voortbestaan van de ijsvereniging op het spel te staan. Na een lange zoektocht naar een geschikte plek werd er in 1951 uitgeweken naar het centrum van Leek.

 Een luchtfoto met daarop de "rode" ijsbaan, zie de gele stip. (met dank aan Historische Kring Leek e.o. - W. de Boer)

De ijsbaan achter de Kerkweg (foto: Bert Zuiderveld - Leek)

Ongeveer op de huidige plaats van het winkelcentrum "De Liekeblom" werd een ijsbaan gerealiseerd. Met een lening van ƒ1000,00 bij de Boerenleenbank (Rabobank) worden er sloten gegraven en dijken aangelegd en er komt zelfs verlichting. De baan voldoet goed, want het aantal leden gaat in die tijd met sprongen vooruit. Naast het terrein stond de Vleesexportfabriek van Van Dam en Co. Het afvalwater (bloedwater) van deze fabriek werd geloosd op het riviertje De Leke (De Leecke), de grens tussen de gemeenten Leek (huidige Westerkwartier) en Roden (huidige Noordenveld). IJsvereniging Leek onttrok het water voor de ijsbaan aan De Leke en dus schaatste men in de winter op rood ijs. Men noemde dit ook wel "De rode ijsbaan". 

Een luchtfoto uit 1978 (Rabobank) met daarop de plek van de voormalige "rode" ijsbaan, zie de gele stip. (met dank aan Historische Kring Leek e.o. - W. de Boer)

Tot 1960 is men wel tevreden met "de baan achter de export slachterij". Hij is echter aan de kleine kant en daardoor wordt het ijs snel kapot gereden. In 1964 wordt de droom van het dan zittende bestuur verwezenlijkt en wordt een grote 400 meter ijsbaan aangelegd op het landgoed Nienoord. Deze ijsbaan is geschikt voor officiële langebaanwedstrijden en die worden vanaf dan ook veelvoudig gehouden. In de loop van de tijd is de ijsvereniging zich steeds meer toe gaan leggen op recreatief schaatsen inclusief het organiseren van de Leekstermeer toertochten, indien de ijsdikte op het Leekstermeer en Leeksterhoofddiep dat toelaat. 

De ijsbaan op Landgoed Nienoord 17 januari 1966 (foto: Gaaikema - Beeldbank Groningen - id.nr. NL_GLEK_78_1)

De ijsbaan op Nienoord, die vooral de dorpen Leek, Nietap en Midwolde bedient, is voorzien van een goede (wedstrijd)verlichting en een gezellige kantine voor een goede koek en zopie.  Deze kantine is onlangs gemoderniseerd en sfeervol ingericht. Het 10-koppige bestuur en de vele vrijwilligers zetten zich steeds weer in om volop schaatsplezier mogelijk te maken. Met het goed toegeruste machinepark weten zij telkens weer het ijs in uitstekende conditie te brengen en te houden. Dat dit door menigeen gewaardeerd wordt blijkt wel uit de vele vaste leden van de ijsvereniging maar ook uit het grote aantal scholen en verenigingen die telkens weer de ijsbaan weten te vinden. 

Rondje op ijsbaan Nienoord over "zingend ijs". Beelden gemaakt door ere-voorzitter Ietse Willem Ploeg, februari 2018.